مراحل اجرای یک طرح معرق به روش زیر صورت می گیرد: ( شش مرحله )
۱- طرح یا نقشهمراحل اجرای یک طرح معرق بدین صورت است که ابتدا طرح یا نقشه مورد نظر را انتخاب کرده و به اندازه مورد دلخواه درمی آوریم. درانتخاب طرح هیچگونه محدودیتی نیست به راحتی می توان از طرح های مختلفی چون گل و مرغ، اسلیمی، مینیاتور رئال، نقاشی رنگ روغن و آبرنگ و… استفاده کرد. بعد از انتخاب شدن طرح باید تخته سه لایی به اندازه ابعاد طرح تهیه کرد و بهتر است که از تخته سه لایی سفید ایرانی دوطرف سالم استفاده شود.
سپس مقداری چسب فوری روی سه لایی ریخته و به وسیله کاردک کاملا آن را روی تخته سه لا پخش می کنیم بطوری که تمامی سطح تخته سه لا را چسب گرفته باشد. البته باید توجه داشت که مقدار چسب نباید زیاد باشد و کاملا بصورت یکنواخت پخش شود زیرا در غیر این صورت باعث چروک شدن کاغذ می شود سپس طرح مورد نظر را از گوشه کار واز قسمت عرض روی تخته قرار می دهیم.
همزمان هنگام پهن کردن کاغذ روی تخته سه لا با یک خط کش فلزی روی کاغذ می کشیم تا حباب ایجاد شده در زیر کاغذ گرفته شود و کاغذ چروک نشود.برای اطمینان از اینکه دیگر هوایی در زیر طرح نمانده باشد ، یک کاغذ یا روزنامه روی طرح قرار می دهیم و با دستمال یا پارچه روی آن می کشیم تا طرح چروک نشود.
۲-انتخاب زیر کار:
زیرکار مورد استفاده در معرق معمولا ۳ نوع می باشد:
۱ – تخته چند لا ۲ – نئوپان ۳ – کلاف
اگر ابعاد کار کوچک باشد می توان از تخته چند لا و نئوپان برای زیر کار استفاده کرد. لازم به ذکر است که نئوپان به خاطرسنگینی کمتر از تخته چند لا مورد استفاده قرار می گیرد.
اما اگر ابعاد زیر کار بزرگ باشد از کلاف استفاده می شود. بدین صورت که ابتدا چوبهای دور و داخل کلاف را توسط دستگاه کندگی می کنیم تا تمام چوبها به یک ضخامت درآیند(2.5_3)و بهتر است که این چوبها از جنس چوب سوزنی برگ باشند چون درصد کشیدگی آن کمترازپهن برگان است.
سپس چوبهای دورکلاف رابصورت اتصال زبانه به هم اتصال میدهیم و سپس داخل کلاف را به اندازه ۱۵-۱۰ سانتیمتر به وسیله شبکه یا تخته سه لا به اندازه دستگاه پرس گرم پرس می نماییم.
بعد از پرس شدن چسبهای اضافی دور کلاف را با سوهان یا چوب ساب بر می داریم ضمنا تخته سه لایی که جهت کلاف مورد استفاده قرار می گیرد باید از دوام بالایی برخوردار باشد تا در برابرفشارهای ناشی از پلی استر مقاوم باشد.
۳-خرد کردن مدل:
بعد ازانتخاب زیر کارمناسب تخته سه لایی که طرح را روی آن چسبانیده ایم کاملا گونیا مینماییم.وقتی مطمئن شدیم کاملا گونیا شده طرح را به قسمتهای کوچکتر تقسیم مینماییم سپس این قطعات را به وسیله میخ روی زیر کار ثابت می کنیم آنگاه یکی از قطعات را انتخاب نموده و آن را بر حسب طرح مورد نظر دوربری می کنیم.
وقتی تمام طرح برش داده شد، آنگاه چوبهای رنگی مورد نظر را انتخاب می نماییم. اگر تابلوی زمینه چوب باشد ابتدا زمینه را روی چوب مورد نظر به وسیله چسب چوب متصل می کنیم و شروع به برش زدن می نماییم ( افراد راست دست در جهت عقربه های ساعت و افراد چپ دست در خلاف جهت عقربه های ساعت دوربری می نماییم )
بعد از برش زدن چوب زمینه الگو یا مدل را به وسیله کاتر (چوب رنگی ) جدا می نماییم و به جای مدل قرار می دهیم و بدین ترتیب برای اجزای کار همین روش را تکرار می کنیم تنها در رنگ و نقش و نوع چوب تفاوت دارد وگرنه از نظر نحوه کار تمامی قسمتها یکسان است.برای ثابت نگه داشتن معرق قطعات چوب رنگی بریده شده در کنار یکدیگر از روش خال چسب زدن استفاده می نماییم بعد از اینکه تمام قسمتها را برش زدیم باید کار پرس انجام دهیم.
۴- پرس کردن:
دو نوع پرس داریم. ۱- پرس گرم ۲- پرس سرد
۱- پرس گرم: به وسیله دستگاه پرس انجام میشود که دراین پرس دما و فشار برای پرس لازم است و چسبی که برای پرس استفاده میشود چسب گرم میباشد.
۲- پرس سرد: چسب چوب را با پودر رنگی مورد نظر که به رنگ چوبها نزدیک است مخلوط کرده سپس چسب را بر روی زیر کار به وسیله کاردک یا قلم مو پخش می کنیم. طرح مورد نظر را روی آن قرار می دهیم، سپس روی طرح ابتدا نایلون و سپس پارچه یا پتو قرار می دهیم. علت استفاده از پارچه یا پتو این است که چوب هایی که در معرق استفاده می کنیم.
ضخامت آنها یکسان نیست و پتو یا پارچه سطح تابلو را هم سطح می کند. سپس روی پتو یک چند لایی به اندازه تابلوی معرق شده می گذاریم. بعد از آن قید یا چوب رو و زیر تابلو قرار می دهیم. بدین صورت دو چوب درست روی هم قرار بگیرند و بعد از آن دو پیچ دستی را به دو قسمت قید می بندیم و محکم می کنیم.
قابل ذکر است که تعداد قید بستگی به اندازه تابلو دارد حدودا با فاصله ۳۰ سانتیمتر قید یا چوب قرار می دهیم علت استفاده از چسب رنگی این است که زیر رنگ سفیدک نزند و کار زشت جلوه ندهد.
۵- دوربری کناره های تابلو معرق :
بعد از پرس شدن اگر دارای اضلاع ناصاف باشد کناره های کار را گونیا می کنیم و بعد به وسیله دستگاه آن را رنده می کنیم و دور تابلو را قاب می کشیم.
۶- پرداخت تابلو معرق :
بعد از پرس و دوربری کناره های تابلو مرحله پرداخت و کار رنگ انجام می دهیم.